تنظیم دادخواست در دیوان عدالت اداری

برای ثبت دادخواست در دیوان عدالت اداری،‌ دادخواست باید شرایطی را داشته باشد که در ادامه این مطلب به شرح هر یک از آن ها خواهیم پرداخت.

• دادخواست باید به زبان فارسی و بر روی برگه‌های مخصوص چاپی تنظیم شود.
• تهیه برگ دادخواست از طریق دفاتر پستی یا پایگاه اطلاع رسانی دیوان امکان‌پذیر است.
• در دادخواست باید مشخصات کامل شاکی و طرف شکایت درج شود.
• موضوع شکایت و خواسته باید به صورت روشن و صریح بیان شود.
• شرح و متن شکایت باید به صورت خلاصه و بدون ابهام بیان شود.
• دادخواست باید ظرف مدت قانونی تقدیم شود.
• هزینه دادرسی باید به حساب خزانه واریز شود.
• دادخواست باید به شعبه دیوان عدالت اداری ذیصلاح ارسال شود.

• در صورت فوت شاکی، وراث وی با ارائه گواهی انحصار وراثت می‌توانند دادخواست را مطرح نمایند.
• در صورتی که شاکی فاقد اهلیت باشد، ولی یا قیم وی می‌تواند دادخواست را مطرح نماید.

دیوان عدالت اداری مرجعی است که به شکایات و اعتراضات اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی رسیدگی می‌کند. رسیدگی در دیوان عدالت اداری مستلزم تقدیم دادخواست است.

تنظیم دادخواست در دیوان عدالت اداری باید به زبان فارسی و بر روی برگه‌های مخصوص چاپی تنظیم شود. تهیه برگ دادخواست از طریق دفاتر پستی سراسر کشور یا دانلود از پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی دیوان میسر است.

در دادخواست باید مشخصات کامل شاکی و طرف شکایت درج شود. مشخصات شاکی شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، تاریخ تولد، کد ملی، شغل، تابعیت و اقامتگاه است. مشخصات طرف شکایت نیز شامل نام کامل دستگاه طرف شکایت و در صورت طرح شکایت از اقدامات یا تصمیمات مأموران دولت، نام و نام خانوادگی، سمت و نشانی دقیق محل خدمت مأمور دولت است.

موضوع شکایت و خواسته باید به صورت روشن و صریح بیان شود. موضوع شکایت باید به طور خلاصه بیانگر آنچه که شاکی از دیوان عدالت اداری درخواست دارد باشد. خواسته نیز باید به صورت مشخص و معین بیان شود. از طرح خواسته‌های متعدد در ضمن یک دادخواست که با یکدیگر ارتباط ندارند، خودداری شود.

شرح و متن شکایت باید به صورت خلاصه و بدون ابهام بیان شود. مطالب باید به صورت مستند و مستدل ارائه شود. از نوشتن متن‌های طولانی و پیچیده اجتناب شود.

پس از تنظیم دادخواست در دیوان عدالت اداری باید آن را ظرف مدت قانونی تقدیم شود. مهلت تقدیم دادخواست برای اشخاص داخل کشور سه ماه و برای افراد مقیم خارج کشور، شش ماه از تاریخ ابلاغ رأی یا تصمیم قطعی مرجع مربوط است.

هزینه دادرسی باید به حساب خزانه واریز شود. میزان هزینه دادرسی در دیوان عدالت اداری بر اساس ارزش خواسته تعیین می‌شود.

دادخواست باید به شعبه دیوان عدالت اداری ذیصلاح ارسال شود. ذیصلاحیت شعب دیوان عدالت اداری بر اساس نوع خواسته و محل وقوع یا بروز تخلف تعیین می‌شود.

در صورت فوت شاکی، وراث وی می‌توانند با ارائه گواهی انحصار وراثت، دادخواست را مطرح نمایند. در صورتی که شاکی فاقد اهلیت باشد، ولی یا قیم وی می‌تواند دادخواست را مطرح نماید.

برای طرح دادخواست در دیوان عدالت اداری، علاوه بر تکمیل دادخواست، لازم است مدارک و دلایل مورد استناد نیز ارائه شود. این مدارک و دلایل باید به تعداد طرف شکایت به علاوه یک نسخه باشد.

مدارک و دلایل مورد نیاز عبارتند از:

• رونوشت یا تصویر خوانا و گواهی شده اسناد و مدارک مورد استناد.
• تصویر شناسنامه و کارت ملی شاکی.
• در صورت تنظیم دادخواست در دیوان عدالت اداری توسط اشخاص حقوقی، ارائه آگهی ثبت شرکت در روزنامه رسمی منضم به آخرین تغییرات آن، پروانه تولیدی معتبر برای کارگاه ها و پروانه کسب معتبر برای کسبه الزامی است.
• در صورت عدم درج آگهی ثبت در روزنامه رسمی، ارائه اساسنامه برای موسسات و نهادهای خصوصی الزامی است.
• در صورت تنظیم دادخواست در دیوان عدالت اداری توسط وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی شاکی، ارائه تصویر مصدق مثبت سمت دادخواست دهنده نیز ضمیمه گردد.

برای  ثبت دادخواست در دیوان عدالت اداری، لازم است هزینه دادرسی نیز پرداخت شود. میزان هزینه دادرسی بر اساس ارزش خواسته تعیین می شود.

هزینه دادرسی در مرحله بدوی ۱۵۰ هزار تومان و در مرحله تجدیدنظرخواهی و اعاده دادرسی ۳۰۰ هزار تومان است. همچنین، هزینه تصدیق هر یک از مدارک و اوراق پیوستی ۱۰ هزار تومان است.

مهلت تقدیم دادخواست راجع به آرا و تصمیمات قطعی مراجع اداری برای اشخاص داخل کشور سه ماه و برای افراد مقیم خارج کشور ۶ ماه از تاریخ ابلاغ رأی یا تصمیم قطعی مرجع مربوط است. مراجع مزبور مکلفند در رأی یا تصمیم خود تصریح نمایند که رأی یا تصمیم آنها ظرف مدت مزبور در دیوان قابل اعتراض است.

در مواردی که ابلاغ واقعی نبوده و ذینفع ادعای عدم اطلاع از آن را بنماید شعبه دیوان در ابتدا به موضوع ابلاغ رسیدگی می کند. همچنین، در مواردی که به موجب قانون سابق اشخاصی قبلا حق شکایت در مهلت بیشتری را داشته اند، مهلت مذکور ملاک محاسبه است.

پس از تنظیم دادخواست در دیوان عدالت اداری، برگ دادخواست و ضمایم آن باید به یکی از روش‌های زیر به دیوان عدالت اداری ارسال شود:

• ارسال از طریق پست سفارشی به دبیرخانه دیوان یا دفاتر نمایندگی دیوان مستقر در دادگستری مراکز استان‌ها.
• مراجعه حضوری به دبیرخانه دیوان در تهران یا دفاتر نمایندگی دیوان مستقر در دادگستری مراکز استان‌ها.

در صورت ارسال دادخواست از طریق پست، تاریخ تسلیم آن به پست سفارشی، تاریخ تقدیم دادخواست محسوب می‌شود. در صورت مراجعه حضوری، تاریخ ثبت دادخواست در دبیرخانه دیوان یا دفاتر نمایندگی، تاریخ تقدیم دادخواست محسوب می‌شود.

پس از ثبت دادخواست در دیوان عدالت اداری، رسیدی شامل شماره رهگیری ۱۶رقمی، تاریخ تقدیم دادخواست و نیز شماره رمز به شاکی ارائه می‌شود. شماره پرونده ۱۶رقمی و شعبه رسیدگی کننده نیز پس از تعیین شعبه، از طریق پیامک به شماره همراه شاکی ارسال می‌شود.

با توجه به غیرحضوری بودن رسیدگی در دیوان، نگهداری از رسید و پیامک مشخصات پرونده تقدیمی به منظور پیگیری روند پرونده از طریق تلفن گویا (به شماره ۵۱۲۰۰) یا پایگاه اطلاع رسانی دیوان ضروری است.

چنانچه شاکی ضمن طرح شکایت خود یا پس از آن مدعی شود که اجرای اقدامات یا تصمیمات یا آراء قطعی یا خودداری از انجام وظیفه توسط اشخاص سبب ورود خسارتی می‌گردد که جبران آن غیرممکن یا متعسر است، می‌تواند تقاضای صدور دستور موقت نماید. تقاضای صدور دستور موقت باید تا قبل از ختم رسیدگی، به دیوان ارائه شود. این درخواست مستلزم پرداخت هزینه دادرسی نیست.

تنظیم داداخواست در دیوان عدالت اداری با توجه به طرف طرح دعوا مدارک متفاوتی دارد. در مورد نحوه ثبت داداخواست در دیوان عدالت اداری و مدارک آن اطلاعات کاملی ندارید بهتر است از یک وکیل دیوان عدالت ماهر در این زمینه کمک بگیرید تا روند پروند شما با دقت و اصولی طی شود. در ادامه به مدارکی که برای طرح دعوا به طرفیت های مختلف در دیوان عدالت اداری نیاز است اشاره می کنیم.

برای تنظیم دادخواست در دیوان عدالت اداری علیه شهرداری، باید مدارک زیر را تهیه کنید:

• تصویر آراء کمیسیون ماده صد (بدوی و تجدیدنظر): این آراء، آرای صادره توسط کمیسیون ماده صد شهرداری هستند که در مورد تخلفات ساختمانی صادر می شوند.
• گواهی قطعیت رای در مورد رای کمیسیون بدوی ماده صد در صورتی که به آن اعتراض نشده باشد: این گواهی، توسط شهرداری صادر می شود و نشان می دهد که رای کمیسیون بدوی قطعی شده است.
• تصویر مصدق تمام صفحات سند مالکیت (نقل و انتقالات سند): این تصویر، باید توسط دفتر اسناد رسمی گواهی شده باشد.
• تصویر کلیه صفحات پروانه ساختمان: این تصویر، باید شامل همه صفحات پروانه ساختمان، از جمله صفحات مربوط به نقشه ها و مشخصات فنی ساختمان، باشد.

برای تنظیم دادخواست در دیوان عدالت اداری علیه آموزش و پرورش، باید مدارک زیر را تهیه کنید:

• موضوع خواسته هزینه سفر:
  • تصویر احکام کارگزینی مربوط به نقل و انتقال شاکی (حکم کارگزینی مبدا و مقصد)
• موضوع خواسته اخراج از محل خدمت:
  • تصویر حکم اخراج به انضمام ابلاغیه رای
  • تصویر حکم کارگزینی
  • تصویر رأی قطعی بدوی یا تجدیدنظر صادره از هیأت رسیدگی به تخلفات اداری
• موضوع خواسته تبدیل وضعیت استخدامی:
  • تصویر آخرین حکم کارگزینی
  • گواهی میزان ساعات تدریس در هفته به تفکیک سال، از ابتدای خدمت تا تاریخ جاری

تذکر:

• کارکنان غیر ستادی وزارت آموزش و پرورش، باید طرف شکایت خود را اداره کل استان محل خدمت یا استانی که آزمون استخدامی در آن برگزار شده است قرار دهند.

برای طرح شکایت علیه دستگاه های نظامی و انتظامی، باید مدارک زیر را نیز تهیه کنید:

• مدارک مربوط به موضوع خواسته
  • مدارک مربوط به موضوع خواسته، بسته به نوع خواسته شاکی متفاوت است.

برای طرح شکایت علیه اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی، باید مدارک زیر را نیز تهیه کنید:

• تصویر آراء هیات های تشخیص و حل اختلاف
  • این آراء برای اثبات ادعای شاکی در مورد اختلاف با کارفرما ضروری است.

برای طرح شکایت علیه سازمان تامین اجتماعی، باید مدارک زیر را نیز تهیه کنید:

• مدارک مربوط به موضوع خواسته
  • مدارک مربوط به موضوع خواسته، بسته به نوع خواسته شاکی متفاوت است.

برای طرح دادخواست در دیوان عدالت اداری، باید مدارک زیر را تهیه کنید:

• تصویر مدارک هویتی شاکی، شامل کارت ملی، شناسنامه و گواهینامه
  • این مدارک برای احراز هویت شاکی ضروری هستند.
• تصویر مدارک مربوط به موضوع شکایت، مانند احکام کارگزینی، آرای کمیسیون ها و پروانه های ساختمان
  • این مدارک برای اثبات ادعای شاکی ضروری هستند.
• پرداخت هزینه دادرسی
  • هزینه دادرسی، مبلغی است که شاکی باید برای طرح شکایت به دیوان عدالت اداری پرداخت کند.

• اعتراض به آرای هیأت های رسیدگی به تخلفات اداری: تصویر مصدق رای قطعی بدوی و تجدیدنظر، مدارک استخدامی (احکام کارگزینی)
  • این مدارک برای اثبات اینکه رای هیأت های رسیدگی به تخلفات اداری، به طور قطعی صادر شده است و برای اثبات اینکه شاکی، دارای رابطه استخدامی با طرف شکایت است، ضروری هستند.
• اعتراض به آرای سازمان تعزیرات حکومتی: تصویر آراء بدوی و تجدیدنظر
  • این مدارک برای اثبات اینکه رای سازمان تعزیرات حکومتی، به طور قطعی صادر شده است، ضروری هستند.
• درخواست تبدیل وضعیت استخدامی: تصویرحکم کارگزینی، سایر مستندات مربوطه
  • این مدارک برای اثبات اینکه شاکی، دارای رابطه استخدامی با طرف شکایت است و برای اثبات اینکه شاکی، شرایط لازم برای تبدیل وضعیت استخدامی را دارد، ضروری هستند.
• اعتراض به آراء هیات های گزینش: تصویرآراء بدوی و تجدیدنظر
  • این مدارک برای اثبات اینکه رای هیات های گزینش، به طور قطعی صادر شده است، ضروری هستند.
• اعتراض به عدم پذیرش قبول شدگان در آزمون استخدامی دستگاههای دولتی: آگهی آزمون استخدامی، مدارک شرکت در آزمون – مدارک قبولی در آزمون
  • این مدارک برای اثبات اینکه شاکی، در آزمون استخدامی شرکت کرده است و قبول شده است، ضروری هستند.
• موضوعات مربوط به سازمان بازنشستگی کشوری: تصویر حکم بازنشستگی، سایر مستندات
  • این مدارک برای اثبات اینکه شاکی، دارای رابطه استخدامی با سازمان بازنشستگی کشوری است و بازنشسته شده است، ضروری هستند.

مقاله پیشنهادی: اعتراض به رای قطعی دیوان عدالت اداری

• اکنون که با مراحل و نحوه ثبت دادخواست در دیوان عدالت اداری آشنا شدید بد نیست تا در مورد همین موارد در مرحله تجدید نظرخواهی دیوان عدالت اداری نیز بدانید. با ما همراه باشید.

• صلاحیت: کلیه آرای شعب بدوی دیوان عدالت اداری، قابل تجدیدنظرخواهی هستند.
• ذینفع: هر یک از طرفین دعوی، وکیل یا قایم مقام یا نماینده قانونی آنها می‌توانند از آرای شعب بدوی دیوان تجدیدنظرخواهی کنند.
• مهلت: اشخاص مقیم ایران ظرف ۲۰ روز و افراد مقیم خارج از ایران ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ رأی، می‌توانند تجدیدنظرخواهی کنند.

• دادخواست باید روی برگه‌های چاپی مخصوص نوشته شود.
• در دادخواست باید مشخصات و اقامتگاه تجدیدنظرخواه، شماره و تاریخ رأی تجدیدنظرخواسته، شعبه صادرکننده رأی تجدیدنظرخواسته، تاریخ ابلاغ رأی، دلایل و جهات تجدیدنظرخواهی و سایر مواردی که در دادخواست بدوی لازم و ضروری است، درج شود.

• عدم صلاحیت مرجع رسیدگی
• عدم رعایت قواعد دادرسی
• عدم توجه به دلایل و مدافعات طرفین
• صدور حکم برخلاف قانون
• صدور حکم خارج از خواسته
• صدور حکم با نقص تحقیقات

• آرای قطعی دیوان عدالت اداری، قابل اعاده دادرسی هستند.
• اعاده دادرسی باید توسط طرفین دعوی، وکیل یا قایم مقام یا نماینده قانونی آنها طرح شود.
• هزینه دادخواست اعاده دادرسی، دویست هزار ریال است.
• جهات اعاده دادرسی به شرح زیر است:
  • حکم، خارج از موضوع شکایت صادر شده باشد.
  • حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد.
  • در مفاد حکم، تضاد وجود داشته باشد.
  • حکم صادر شده با حکم دیگری در خصوص همان دعوی و اصحاب آن، که قبلاً توسط همان شعبه یا شعبه دیگر صادر شده است، متعارض بوده بدون آن که سبب قانونی موجب این تعارض باشد.
  • حکم، مستند به اسنادی باشد که پس از صدور، جعلی بودن یا عدم اعتبار آنها به موجب حکم مراجع صالح قانونی ثابت شده باشد.
  • پس از صدور حکم، اسناد و دلایلی به دست آید که دلیل حقانیت درخواست‌کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و دلایل یاد شده در جریان دادرسی در اختیار وی نبوده است.
• مهلت تقدیم دادخواست در مورد بندهای ۱، ۲ و ۳، بیست روز از تاریخ ابلاغ رأی شعبه و در مورد بندهای ۴، ۵ و ۶، بیست روز از زمان حصول سبب اعاده دادرسی است.

نحوه ثبت دادخواست در دیوان عدالت اداری برای فرد ثالث متفاوت است که در ادامه به توضیحاتی پیرامون این موضوع می پردازیم.

• شاکی می‌تواند شخص حقیقی یا حقوقی دیگری را به دادرسی جلب کند.
• تقاضای جلب ثالث باید حداکثر ظرف ۳۰ روز پس از ثبت دادخواست اصلی، به دبیرخانه دیوان تسلیم شود.
• طرف شکایت نیز می‌تواند ضمن پاسخ کتبی دادخواست خود را با موضوع فوق تقدیم نماید.

• شخص ثالثی که در موضوع پرونده مطروحه در شعب دیوان برای خود حقی قایل باشد یا در محق شدن یکی از طرفین خود را ذینفع بداند، می‌تواند وارد دعوی شود.
• تقاضای ورود ثالث باید به دبیرخانه دیوان تسلیم شود.

• آرای شعب دیوان که بدون دخالت فرد ثالث ذینفع صادر شده باشد، در صورتیکه به حقوق شخص ثالث خلل وارد شود، ظرف دو ماه از تاریخ اطلاع از حکم، قابل اعتراض است.