نحوه شکایت در دیوان عدالت اداری

دیوان عدالت اداری یکی از مراجعی است، که زیر نظر قوه قضاییه و جهت رسیدگی به شکایات و اعتراضات افراد حقیقی و حقوقی جامعه، نسبت به آرا و تصمیمات واحد های دولتی، ماموران واحد های دولتی و مصوبه های این واحد ها فعالیت می کند.

صلاحیت ها، اختیارات، شیوه شکایت و اعتراض افراد به این مرجع و همچنین نحوه شکایت در دیوان عدالت اداری و هزینه های دادرسی، به وسیله قانون و تحت عنوان قانون دیوان عدالت اداری، با آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، تعیین می شود. در ادامه مطلب، مراحل شکایت در دیوان عدالت اداری و نحوه شکایت به دیوان عدالت اداری نیز شرح داده می شوند.

همانطور که در مطالب فوق ذکر کردیم، اختیارات و صلاحیت های دیوان عدالت اداری، در قانون دیوان عدالت اداری آورده شده است. به طور کلی می توان موارد و نحوه شکایت در دیوان عدالت اداری را، در دو دسته تعریف کرد:

اول: صلاحیت داشتن در رسیدگی به شکایت ها، به وسیله شعبات دیوان عدالت اداری

دوم:صلاحیت داشتن در رسیدگی به شکایات، به وسیله هیات عمومی دیوان، در دیوان عدالت اداری

مطابق با ماده ده قانون دیوان عدالت اداری، صلاحیت ها و اختیارات دیوان، در موارد طرح دعوی، مانند شکایت از شهرداری، که در شعبه های بدوی و تجدید نظر دیوان عدالت اداری پیگیری و بررسی می شوند، به شرح زیر است.

• پیگیری و رسیدگی به شکایات و اعتراضاتی که افراد حقیقی و حقوقی نسبت به ۲ موردی که در ذیل ذکر شده است دارند:

1. اقدامات و تصمیمات ارگان های دولتی مثل سازمان ها، وزارتخانه ها، شرکت ها و موسسات دولتی، شهرداری و سازمان تامین اجتماعی، نهاد ها و تشکیلات انقلابی و موسساتی که به آنها مربوط می شوند.
2. اقداماتی که توسط ماموران ارگان هایی که در مورد ۱ ذکر شدند، صورت می گیرد.

• رسیدگی به شکایات از تصمیمات و آرا و اقدامات هیات های رسیدگی به تخلفات اداری. همچنین کمیسیون هایی مثل هیات حل اختلافات کارگر و کارفرما، کمیسیون های مالیاتی، کمیسیون موضوع ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ها، از لحاظ نقض قانون یا مخالفت کردن با آنها
• رسیدگی کردن به شکایات و اعتراضات مشمولین قانون مدیریت خدمات کشوری، قضات و پرسنل واحدهایی که در مورد ۱ ذکر شدند. همچنین واحد های کشوری و لشکری از لحاظ ضایع شدن حقوق استخدامی آنها

طبق ماده دوازده قانون دیوان عدالت اداری، موارد طرح شکایات در دیوان که در هیات عمومی دیوان عدالت اداری بررسی می شوند، مطابق موارد ذیل است.

• رسیدگی به اعتراضات، شکایات و تظلمات افراد، از مقررات و قوانین و آیین نامه های دولتی و موسسات عمومی غیر دولتی و شهرداری ها، البته در صورتی که قوانین ذکر شده، با شرع یا قانون مغایرت داشته باشند.
• مرجع مربوط در آن مورد صلاحیت و اختیار نداشته باشد یا از اختیارات خود سوءاستفاده یا تجاوز کند.
• مرجع مذکور در اجرای قوانین تخلف کند، یا از انجام وظایفی که باعث ضایع شدن حقوق افراد می شود خودداری نماید.

موارد مربوط به شکایت در شعب دیوان و هیات عمومی، به طور کامل در قانون دیوان عدالت اداری قید شده اند. علاوه بر آن وظایف دیوان عدالت اداری در خصوص هزینه ها و طریقه شکایت به دیوان عدالت اداری، به طرح شکایات نیز مشخص گردیده است.

رسیدگی به شکایات در دیوان و طی کردن مراحل شکایت در دیوان عدالت اداری مطابق با قانون و تنها به وسیله ارائه دادخواست صورت می گیرد. همچنین رسیدگی به طرح شکایات، جهت باطل نمودن مصوبه هایی که با قانون مغایرت دارند نیز تنها با ارائه درخواست امکان پذیر است.

در گذشته نحوه شکایت به دیوان عدالت اداری به گونه ای بود که افراد به صورت حضوری به دبیرخانه دیوان عدالت اداری مراجعه می کردند و یا توسط پست الکترونیکی یا پست سفارشی شکایت خود را به دیوان ارسال می کردند. روش دیگر جهت ارائه شکایت به دیوان، مراجعه حضوری به یکی از شعب دیوان عدالت اداری در مراکز استان بود.

اما اکنون، سامانه ساجد دیوان عدالت اداری با فراهم کردن امکان ثبت دادخواست در دیوان عدالت اداری،نحوه شکایت به دیوان عدالت اداری را تسهیل کرده است. افراد می توانند با پرداخت هزینه شکایت، به صورت غیر حضوری و آنلاین، شکایت خود را ثبت نمایند.

اولین لازمه ثبت نام در سامانه دیوان عدالت اداری، این است که شخص ابتدا در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشد، چرا که برای ثبت مراحل بعدی، به کد ثنا نیاز دارد.

1. با جست و جوی “سامانه ثبت دادخواست دیوان عدالت اداری” در مرورگر اینترنت و ورود به اولین لینک، شما وارد سامانه ساجد دیوان عدالت خواهید شد.
2. پس از ورود به صفحه اصلی، روی گزینه ثبت نام کلیک نمایید.
3. اکنون کد ثنا، تاریخ تولد و کد امنیتی را به صورت صحیح وارد کنید و سپس روی گزینه “بعدی” کلیک کنید تا ثبت نام شما با موفقیت انجام شود.

1. در ابتدا عبارت ” سامانه ثبت دادخواست دیوان عدالت اداری” را جست و جو کنید، سپس وارد اولین لینک شوید.
2. در صفحه ی باز شده نام کاربری که همان کد ملی است، رمز عبور و جمع اعداد نمایش داده شده را در جای خود و به درستی وارد نمایید.
3. در این مرحله شما وارد سایت شده اید و می توانید از خدمات آن بهره مند شوید.

1. وارد سایت ساجد شوید و پس از وارد کردن کد کاربری، رمز عبور و جمع اعداد نمایش داده شده، بر روی گزینه “ورود” کلیک کنید.
2. پس از ورود به پنل شخصی خود، گزینه هایی مانند:

• ثبت دادخواست بدوی
• ثبت درخواست تجدید نظر
• مشاهده و پیگیری پرونده
• ارسال لوایح و نامه ها
• ثبت درخواست ماده ۷۹
• ثبت درخواست رسیدگی به تعارض
• ثبت دادخواست ارائه دادرسی
• و …

را می توانید مشاهده کنید. اگر یکی از گزینه ها، مثلا ثبت درخواست ماده ۷۹ را انتخاب کنید، می‌توانید اطلاعات قانونی و فرم مربوط به آن را مشاهده و تکمیل کنید.

1. در این مرحله، فرم دادخواست را مشاهده می کنید، که می‌بایست اطلاعات آن را تکمیل نمایید.
2. پس از کامل نمودن فرم دادخواست، اگر پرونده شما در حال سپری کردن مرحله تجدید نظر است، باید رای بدوی آن را نیز اسکن نمایید. همچنین اگر مدارک مرتبطی در دست دارید، باید نسبت به اسکن آنها در این مرحله اقدام کنید. پس از کامل کردن اطلاعات و اسکن کردن آنها، گزینه ذخیره را انتخاب کنید، تا دادخواست شما در سامانه دیوان عدالت اداری ثبت گردد.

در مطالب فوق با موارد طرح شکایت و نحوه شکایت در دیوان عدالت اداری آشنا شدید، اکنون باید به این نکته پرداخت که مهلت قانونی شکایت در دیوان اداری به چه شکل است؟

• اگر شخص در مرحله بدوی شکایت خود را ارائه کرده باشد و رای بدوی صادر شده باشد، این رای به مدت ۲۰ روز برای افراد مقیم ایران و ۲ ماه برای افراد خارج از ایران، می تواند وارد مرحله تجدید نظر شود.
• در صورتی که رای صادر شده، جهات و موارد اعاده دادرسی، که در قانون دیوان عدالت اداری قید شده است را دارا باشد، می توان تقاضای تجدید نظر یا اعاده دادرسی نمود و مدت زمان آن نیز ۲۰ روز است.
• فرد شاکی می تواند، در دیوان عدالت اداری، درخواست دستور موقت را مطرح کند. شخص می تواند تا قبل از خاتمه دادرسی، تقاضای دستور موقت را در دیوان ارائه کند.
• شاکی، در صورتی که شخص ثالثی را، به غیر از طرف شکایت، برای دادرسی بخواهد، می تواند شکایت جلب شخص ثالث را، تا ۱ ماه بعد از ثبت دادخواست اصلی، طرح نماید.
• مهلت طرح شکایت ورود شخص ثالث، به دیوان عدالت اداری یک ماه می باشد. این شکایت در مواردی که شخص ثالث، حاضر شدن خود را در دادگاه، جهت احقاق حقوق یکی از طرفین شکایت لازم بداند، مطرح می شود.
• درصورتی که شخص ثالث ذینفع دعوی باشد و رای دیوان بدون حضور آن شخص صادر شود، شخص می تواند تا مدت ۲ ماه بعد از اعلام رای، به رای صادر شده از دیوان عدالت اداری شکایت نماید.

در دیوان عدالت نیز، مانند همه ی مراجع قضایی، دادرسی و ثبت شکایت مشمول پرداخت هزینه است، که این هزینه بر اساس موضوع شکایت، مرحله ای که دعوی در آن قرار دارد و حقوقی یا کیفری بودن شکایت، متغیر است. جهت اطلاع از مبالغ دادرسی می توانید از سایت adliran.ir استفاده کنید.

برای محاسبه هزینه دادرسی، بعد از ورود به سایت فوق الذکر، گزینه محاسبه هزینه دادرسی را انتخاب کنید، سپس روی نوار قسمت راست سامانه کلیک کنید و اطلاعات لازم را وارد کرده و از هزینه ها مطلع شوید.

در این مطلب سعی کردیم شما را با انواع موارد شکایت در دیوان عدالت اداری، مهلت قانونی ثبت شکایت در این دیوان، چگونگی ثبت شکایت و مراحل شکایت به دیوان عدالت اداری آشنا کنیم. امیدواریم نهایت استفاده را از این مقاله برده باشید. همچنین می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر،از نحوه شکایت به دیوان عدالت اداری، با مشاوران و کارشناسان ما در تماس باشید.

• آیا می توان بدون مراجعه حضوری دادخواست خود را در دیوان عدالت اداری ثبت نمود؟

بله، در گذشته جهت ثبت دادخواست مراجعه حضوری الزامی بود، اما اکنون می توانید به صورت اینترنتی با ثبت نام در سامانه ساجد دیوان عدالت اداری دادخواست خود را بدون نیاز به مراجعه حضوری ثبت کنید.

• جهت تکمیل ثبت نام در سامانه ساجد دیوان عدالت اداری به چه مدارکی نیاز است؟

شما جهت ثبت نام در سامانه ساجد، تنها به ثبت تاریخ تولد و در دست داشتن رمز عبور سامانه ثنا نیاز دارید.